Janusz Olejniczak, urodził się 2 października 1952 roku we Wrocławiu.
Na fortepianie zaczął grać w Łodzi w wieku 6 lat. Edukację muzyczną kontynuował w Warszawie w podstawowej i średniej szkole muzycznej. Następnie studiował w Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie. Jego nauczycielami byli Luiza Walewska, Ryszard Baksta i Zbigniew Drzewiecki.
Już w trakcie nauki wziął udział w kilku konkursach pianistycznych:
Międzynarodowym Konkursie Młodych Wykonawców „Concertino Praha” (1967) – dyplom finalisty.
VIII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina (1970) – VI nagroda. Był najmłodszym laureatem konkursu.
Międzynarodowy Konkurs Muzyczny im. Alfreda Casellego (1972) – IV nagroda.
Ponadto pobierał dodatkowe nauki w Paryżu i na studiach podyplomowych w Warszawie i Essen.
W latach 1971-73 studiował w Paryżu pod kierunkiem Konstantego Schmaelinga i Witolda Małcużyńskiego. Ukończył studia podyplomowe w Esse. Po powrocie do kraju ukończył studia podyplomowe w Warszawie. Akademię Muzyczną w Warszawie ukończył w klasie Barbary Hesse-Bukowskiej, kontynuując jednocześnie studia u Wiktora Mierżanowa.
Po sukcesie na Konkursie Chopinowskim Janusz Olejniczak występował niemal w całej Europie, a także w Japonii, Australii, obu Amerykach i na Kubie.
Grał w tak prestiżowych salach, jak Filharmonia Berlińska, Tonhalle w Düsseldorfie, Salle Pleyel w Paryżu, Concertgebouw w Amsterdamie, Teatro Colóne w Buenos Aires, Suntory Hall w Tokio, Lincoln Center w Nowym Jorku.
Pianista brał udział w międzynarodowych festiwalach muzycznych m.in. w Dusznikach, Warszawie, Mariańskich Laźniach, Nohant, Montrealu i Aix-en-Provence. W 1997 prawykonał „Valse Boston” na fortepian i orkiestrę Giji Kanczelego. Koncertował również na instrumentach z epoki (Érard i Pleyel), współpracując w tym zakresie z Orkiestrą XVIII Wieku Fransa Brüggena. Występował też jako kameralista ze skrzypkami, wiolonczelistami i śpiewakami.
Występował na scenie z takimi dyrygentami jak: Witold Rowicki, Kazimierz Kord, Jerzy Maksymiuk, Marek Pijarowski, Charles Dutoit, Grzegorz Nowak, Andrzej Markowski, Jacek Kasprzak, Wojciech Michniewski, Marek Moś.
Janusz Olejniczak był artystą niezwykle wrażliwym. Sławę dał mu VIII Konkurs Chopinowski w 1970 roku, przez całe życie znany był w kraju oraz za granicą przede wszystkim jako interpretator muzyki Chopina. Jednak w jego repertuarze znajdowała się muzyka innych kompozytorów. Grał m.in. utwory Ferenca Liszta, Wolfganga Amadeusa Mozarta, Franza Schuberta, Sergieja Prokofiewa i polskich kompozytorów współczesnych – warto wyróżnić wykonania kompozycji Witolda Lutosławskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego czy Wojciecha Kilara.
Janusz Olejniczak dokonał licznych nagrań radiowych oraz telewizyjnych w Polsce, we Francji, na Słowacji i w Japonii. Nagrywał dla wytwórni Polskie Nagrania, Wifon, Selene, Tonpress, Camerata, Pony Canyon, Opus 111, CD Accord, Sony Classical, BeArTon. Zarejestrował m.in. dzieła Jeana-Philippe Rameau, Wolfganga Amadeusa Mozarta, Ferenca Liszta, Fryderyka Chopina, Franza Schuberta, Sergiusza Prokofiewa, Wojciecha Kilara, Henryka Mikołaja Góreckiego. Płyty Janusza Olejniczaka otrzymały wiele nagród, w tym pięciokrotnie nagrody polskiego przemysłu fonograficznego „Fryderyk” (dwie w 1995, po jednej w 2002, 2003 i 2004) oraz tytuł „Płyty Roku 1995” magazynu „Studio” (Koncerty fortepianowe Chopina z orkiestrą Sinfonia Varsovia pod dyrekcją Grzegorza Nowaka).
Janusz Olejniczak był nie tylko genialnym muzykiem, ale bywał też aktorem. Wystąpił w filmie Andrzeja Żuławskiego „La note bleu”, w którym zagrał rolę Fryderyka Chopina, w „Hiszpance” Łukasza Barczyka wystąpił jako Ignacy Jan Paderewski. Nagrał też ścieżkę dźwiękową do filmów: „Chopin, pragnienie miłości” w reż. Jerzego Antczaka oraz „Pianista” Romana Polańskiego.
Janusz Olejniczak był wykładowcą Akademii Muzycznej w Krakowie. Prowadził klasę fortepianu na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. Prowadził też kursy mistrzowskie w Kanadzie, Kolumbii, Japonii, Chinach oraz zajęcia ze studentami Akademii Mozartowskiej.
Zasiadał w jury konkursów pianistycznych w kraju i za granicą, między innymi Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (w 2015 i 2021 roku) oraz I Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego na Instrumentach Historycznych (2018).
W 2000 roku artysta został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2003 roku Doroczną Nagrodą Ministra Kultury w dziedzinie muzyki, w 2005 Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, w 2010 Perłą Honorową Polskiej Gospodarki w kategorii kultura. Jest zdobywcą łącznie ośmiu „Fryderyków” (w tym Złotego Fryderyka 2022).
Zawsze podkreślał, że czuje się związany z muzyką Chopina. Żartował, że nawet zaprzyjaźnił się z jego duchem.
Muzyka Chopina pasjonowała Janusza Olejniczaka – jak sam mówił – przez swoją ulotność, nieuchwytność:
„Jest jak rajski ptak, który wciąż się wymyka z rąk. Tylko czasami udaje się uchwycić jej istotę, zbliżyć się do niej. Oferuje nieskończoną możliwość interpretacji, pozwala na ciągłą pracę nad własną estetyką, nad kształtowaniem swoich gustów, daje szansę odmiennego spojrzenia na ten sam utwór, indywidualnego i ciągle nowego podejścia. Jest w muzyce Chopina coś takiego, że za każdym razem chce się zagrać ten sam fragment inaczej, wyrzeźbić tę samą frazę na nowo. Podczas wykonywania utworów Chopina potrzebna jest koncepcja całości. Ale ostateczną wizję tworzę w trakcie grania. Pokora wobec Chopina nie pozwala mi przyjąć jednej wersji, powiedzieć, że jakiś fragment jest nieodwołalnie najlepszy właśnie w takiej postaci. Muszę więc próbować wciąż na nowo.”
Tak wspominał swoje wrażenia z pierwszych kontaktów z muzyką Chopina:
„Były pełne spontaniczności, zachwytu nad wieloma frazami, świeżości spojrzenia. Życie zniszczyło potem wiele z tej bezpośredniości, przyszła refleksja, były przemyślenia. Szuka się pomysłów na tę czy inną frazę, myśli o pojedynczych motywach – i gubi się to pierwsze, naturalne podejście. Często stosuje się 'chwyty’, które wydają się ciekawymi muzycznymi propozycjami, a są tylko powierzchownymi zagrywkami, jakimiś grepsami. A Chopin nie znosi rutyny, trzeba go odczuwać wciąż na nowo, łączyć dojrzałe przeżycie ze spontaniczną emocją. Dlatego muzyka Chopina jest bardzo trudna do grania, ale kiedy znajdzie się odpowiedni klucz do niej, nie ma większej satysfakcji niż granie Chopina.”
Janusz Olejniczak zmarł 20 października 2024 r., zaledwie 18 dni po swoich 72 urodzinach.
29 października w Warszawie odbędą się uroczystości pogrzebowe Janusza Olejniczaka. Msza święta żałobna odprawiona zostanie o godz. 11:00 w kościele Sióstr Wizytek przy ul. Krakowskie Przedmieście 34, po czym nastąpi odprowadzenie do grobu rodzinnego na Cmentarz Stare Powązki.
Więcej na stronie Polskiego Radia RDC.
Źródło:
https://culture.pl/pl/tworca/janusz-olejniczak
https://chopin.edu.pl/pracownicy/386_janusz-olejniczak
Marek
Views: 29
NAJNOWSZE KOMENTARZE