Warszawska Jesień jest festiwalem z ogromną tradycją. Pomysł zorganizowania festiwalu powstał w 1955 roku a ojcami chrzestnymi tego pomysłu byli Tadeusz Baird i Kazimierz Serocki. Zamiarem powołania do życia imprezy o skali i randze międzynarodowej było ukazanie polskiej publiczności zachodniej muzyki współczesnej a jednocześnie przerwanie izolacji, w jakiej w czasach stalinowskiego socrelizmu znalazły się polskie środowiska.

Przez wiele lat była to jedyna tego rodzaju impreza w środkowej i wschodniej części Europy.

Festiwal organizowany od 1956 roku jest przez Związek Kompozytorów Polskich, a nad programem kolejnych edycji pracuje Komisja Repertuarowa powoływana przez Zarząd Związku, w swej pracy od niego niezależna.

Pierwsza edycja festiwalu trwała od 10 do 20 października 1956 roku i odbywała się na fali odwilży politycznej w Polsce, po latach stalinowskiej dyktatury. W pierwszej edycji  festiwalu wzięły udział: orkiestra Radia Francuskiego z Paryża, Wiener Symphoniker, zespoły z Bukaresztu, Brna i Moskwy, polska Orkiestra Filharmonii Narodowej i Filharmonia Śląska z Katowic (wówczas Stalinogrodu). W programie, obok utworów nowych, znajdowały się utwory klasyczne.

Festiwale odbywają się nieprzerwanie z wyjątkiem 1957 roku (planowany jako biennale, dlatego następny odbył się dopiero w 1958) i 1982 roku – stan wojenny.

W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku sytuacja ekonomiczna i społeczna kraju zachwiała stabilnością finansową Festiwalu. Nie wpłynęło to jednak negatywnie na losy festiwalu. Wypracowanie w nowej rzeczywistości właściwego modelu i procedur finansowania pozwala na planowanie i organizowanie w sposób niezakłócony kolejnych edycji festiwalu.

Od 1959 roku program festiwalu układa komisja repertuarowa, powoływana przez Zarząd Główny Związku Kompozytorów Polskich. Zaznaczyć trzeba, że przez 37 lat członkiem komisji repertuarowej był Witold Lutosławski. W latach 1960–1965 był pierwszym przewodniczącym tejże komisji. Rekordowo często były też wykonywane kompozycje Witolda Lutosławskiego, bo aż 49 razy.

Polska publiczność za pośrednictwem Warszawskiej Jesieni mogła zapoznać się z nowymi trendami we współczesnej muzyce, nadrabiając zaległości w poznawaniu dzieł Schönberga, Berga, Weberna, Varese’a, BeliBartoka i Igora Strawińskiego. Jednocześnie miała kontakt z aktualną twórczością awangardy tamtych lat: Pierre’a Bouleza, Luigiego Nona, Brunona Maderny, Luigiego Dallapiccoli, Lukasa Fossa i Johna Cage’a.

Zaś kompozytorzy, wykonawcy, krytycy i muzykolodzy z Zachodu chętnie przyjeżdżali do Warszawy, początkowo z ciekawości wiedzy aby poznać kulturę krajów znajdujących się po drugiej stronie żelaznej kurtyny, następnie dlatego, że Warszawska Jesień uzyskała światowy rozgłos, stała się jednym z najważniejszych miejsc w Europie uprawiania nowej muzyki.

Od pierwszej edycji festiwalowi towarzyszyło ogromne zainteresowanie publiczności oraz krytyki. W czasach panującego w Polsce socjalizmu, czyli w okresie PRL festiwal był wizytówką polskiej i wschodnioeuropejskiej muzyki. Umożliwiał polskiej publiczności zapoznanie się z zachodnią awangardą. W sposób istotny przyczynił się ro rozwoju polskiej szkoły kompozytorskiej.

 „Warszawska Jesień”  jest festiwalem twórczym, z olbrzymim dorobkiem i prestiżem. Współpracują z nią liczne polskie instytucje kulturalne, takie jak Filharmonia Narodowa, Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina, Polskie Radio, Telewizja Polska, Teatr Wielki – Opera Narodowa, Instytut Adama Mickiewicza, teatry, ambasady, instytuty kultury.

Podczas 62. edycji festiwalu 20–28 września 2019 prezentowana będzie muzyka takich kompozytorów, jak: Iannis Xenakis, Richard Barrett, Niels Rønsholdt, Cathy van Eck, Sofia Gubajdulina, Cassandra Miller, Tadeusz Wielecki, Thurídur Jónsdóttir, Alvin Lucier, Tristan Murail, Jonathan Harvey, Bruno Mantovani, Raphaël Cendo, Rebecca Saunders, Agnieszka Stulgińska czy Simon Løffler.

Z informacji jaką możemy przeczytać na witrynie Polskiego Radio:

„Obok festiwalowego pasma głównego odbędą się wydarzenia „Warszawskiej Jesieni Klubowo”, goszczącej w Instytucie Teatralnym, który stanie się na czas festiwalu miejscem codziennych spotkań festiwalowej publiczności. W ramach „Małej Warszawskiej Jesieni” zaprezentujemy: performance, instalację – działania w przestrzeni Parku Rzeźby w Królikarni, koncert na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina i spacer muzyczny po Muzeum Warszawy. Do Austriackiego Forum Kultury zapraszamy na spotkania z artystami – bohaterami wydarzeń „Warszawskiej Jesieni” oraz warsztaty dla młodych kompozytorów organizowane we współpracy z Kołem Młodych przy Związku Kompozytorów Polskich. Każdego festiwalowego dnia będzie można posłuchać audycji „Festiwalowego Radia Internetowego” prowadzonego przez Monikę Pasiecznik i Tomasza Biernackiego. Będzie też pasmo licznych wydarzeń towarzyszących.

W paśmie głównym festiwalu będą miały miejsce prawykonania 11 utworów: Moniki Dalach, Magdaleny Długosz, Pawła Hendricha, Zygmunta Krauzego, Cécile Marti, Adriana Mocanu, Piotra Roemera, Agnieszki Stulgińskiej, Piotra Tabakiernika, Tadeusza Wieleckiego i Sławomira Wojciechowskiego.

Po raz pierwszy zabrzmi na festiwalu muzyka: Paula Craenena, Moniki Dalach, Cathy van Eck, Báry Gísladóttir, Thurídur Jónsdóttir, Steffena Krebbera, Thomasa Lehna, Simona Løfflera, Cécile Marti, Cassandry Miller, Adriána Mocanu, Dariusza Przybylskiego, Jerzego Rogiewicza, Kathariny Rosenberger, Tomasza Skweresa, Agnieszki Stulgińskiej i Zacha Thomasa. …”

„… Festiwal zagości w 10 miejscach: Filharmonii Narodowej, Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina, ATM Studio, Teatrze IMKA, Nowym Teatrze, Instytucie Teatralnym, Austriackim Forum Kultury, Parku Rzeźby w Królikarni oraz Muzeum Warszawy.”

opracował Marek Rachowski na podstawie materiałów zamieszczonych na witrynie Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” i Polskiego Radio

Views: 44